Motivasyonu "Bir işi yapma isteği ve enerjisi" olarak tanımlayabiliriz. Motivasyon iç ve dış motivasyon olmak üzere ikiye ayrılır. İç motivasyonun kaynağı, kişinin içinden gelen merakı, ilgisi, öğrenme isteği, hedefleri veya o işi sevmesi; dış motivasyonun kaynağı ise para, not, övgü, takdir edilme, korku gibi dış faktörlerdir. Dışsal motivasyona sahip çocuklar ise genellikle kendiliğinden ders çalışmaya başlamamakta, başlasa bile kısa bir süre sonra "çalıştım" diye anne babasının yanına gelmekte ya da bir gün çalışıp 3-4 gün kitabın kapağını açmak istememektedir. Burada önemli olan çocuğunuzun hangi motivasyon kayağına sahip olduğunu bilmenizdir. Bu sayede çocuğunuza gerekli desteği daha iyi sağlayabilirsiniz. 

Çocukların motivasyon eksikliklerinin pek çok nedeni olabilir. Peki aileler bu konuda neler yapabilir?

Öncelikle Çocuğunuzu İyi Tanıyın. Çocuğunuza motivasyon eksikliğine etkili bir şekilde yardımcı olmak için, buna neyin sebep olduğunu bilmek gerekir. Bu nedenle, nedeni belirlemek için iletişim kurmak ilk eylem adımı olmalıdır.

Çocuğunuzla konuşurken ses tonunuza dikkat ettiğinizden emin olun. Suçlama veya hayal kırıklığı gibi olumsuz duyguları göstermekten kaçının çünkü bunlar çocuğunuzun kendisini savunmaya almasına neden olabilir. Bunun yerine, dostça bir şekilde, nasıl hissettiklerini ve onları rahatsız eden herhangi bir şey olup olmadığını sorabilirsiniz. Çocukları motive etmek için, genel ilkeler olsa da her çocuk için geçerli bir ilke yoktur. Çocuğunuzu daha iyi motive etmek için nasıl davranmanız gerektiğini çocuğunuza da sorabilirsiniz. Bu durumlarda bazen çocuklarda direnç gözlemlesek bile ama merak etmeyin. Çocuğunuz konuşmaya hazır olduğunda, siz de hazır olduğunuzdan ve açık olduğunuzdan emin olun.

Nedenini Tanımlamalarına Yardımcı Olun. Çoğu zaman, motivasyon eksikliği bir konunun ya da ödevin pratik kullanımını görememe ile ilgili olabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun üzerinde çalıştığı belirli bir konunun neden gerekli olduğunu anlayabilmesine yardımcı olmanız gerekebilir. Diğer zamanlarda, konunun gerçek hayatta nasıl pratik olarak uygulanabileceğini gösterebilirsiniz. Örneğin, matematikte zorlanan çocuğunuza onun satın almak istediği bir şey için, parasını nasıl biriktirtebileceği konusunda yardımcı olabileceğinizi öğretebilirsiniz. 

Çocuğunuzun Yeterince Dinlenmesini ve Sağlıklı Yemek Yemesini Sağlayın. Yeteri kadar uyumama ve sağlıksız beslenme, çocuğunuzun yorgun ve halsiz hissetmesine neden olabilir. Sonuç olarak, özellikle çalışmak için motivasyonları yoksa tam kapasitelerinde performans gösteremeyebilirler.

Çocuğunuzu Hareket Ettirin. Küçük çocuklar genellikle çok hareket ederken, ergenler fiziksel olarak daha az aktif olabilirler. Çocuğunuzu yürüyüşe çıkmaya, koşmaya, dans etmeye veya hoşlandıkları başka bir hafif egzersiz yapmaya teşvik edebilirsiniz. Küçük çocuklarınız için, bir mola vermelerini ve birkaç dakika oynamasını önerebilirsiniz. Bir tabletin veya bilgisayarın önünde zaman geçirmek yerine gerçek oyuncaklarla hareket ettiklerinden ve oynadıklarından emin olmanız önemlidir.

Aldığınız Kararları Takip Edin. Çocuğunuz yaptığınız bir plana birkaç gün sorunsuz uysa bile zaman geçtikçe plana uymamaya, aksatmaya başlayabilir. Çocuğunuz ders çalışma saati geldiği halde televizyon izlemeye devam ediyorsa öncelikle onu uyarabilirsiniz. Uyarınıza rağmen devam ediyorsa yanına gidebilir ve kararlarınızı sakince hatırlatıp TV'yi kapatabilirsiniz. Ardından neden çalışmak istemediğini, bir sorunun olup olmadığını sorabilirsiniz. Büyük ihtimalle ders çalışma isteğinin olmadığı, yorgun olduğu gibi nedenlerden bahsedecektir. Bu durumda da "Çalışma isteğin yok bu nedenle çalışmak istememeni anlıyorum, ama çalışman gerekiyor, böyle kararlaştırmıştık. Senin için belki zor olacak ama çalışabilirsin."  gibi motive edici cümleler kullanmak önemlidir. Geçerli bir nedeni yok ise, "Madem ki çalışma isteğin yok, bugün çalışma" demeniz doğru bir yaklaşım olmayacaktır.

Takip Çizelgesi Kullanın. İnsanlar genellikle somut olan şeylerden daha iyi motive olurlar. Planı yazılı hale getirme sebebi de somutlaştırmak ve hatırlamasını sağlamaktır. Özellikle ilkokul ve ortaokul öğrencileri için takip çizelgesine okuduğu kitap sayfasını, günlük tekrarını, çözdüğü soru sayısını yazabilirisiniz. 

İyi Çalışma Alışkanlıkları Oluşturmaya Yardımcı Olun. Yetişkinler bile üretken olma ve motivasyonunu yüksek tutabilme konusunda mücadele ediyorlar. Bununla birlikte, iyi çalışma alışkanlıkları, çocukların sadece motivasyon eksikliğinin üstesinden gelmesine ve okuldaki performanslarının artmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda ileriki yaşlarında da başarıya ulaşmalarına katkı sağlar.

Her şeyden önce, çocuğunuza zamanını nasıl düzgün bir şekilde planlayacağını öğretebilirisiniz. Örneğin bu plan, çalıştığı her bir konu için dinlenme süresinin belirlenmesini içerebilir. Sıklıkla gözden kaçırılsa da molalar üretken kalmak için çok önemlidir. Ayrıca sıkıcı veya zorlayıcı görevleri daha yönetilebilir parçalara ayırırlar.

Küçük çocuklar için, 5 dakikalık aralarla 15 dakikalık çalışmak teşvik edilebilir. İlkokul ve ortaokul çocukları için çalışma süreleri 25 dakika kadar olabilir. Mola zamanlarında kalkmayı ve hareket etmeyi teşvik edebilirsiniz.

Motivasyon eksikliğini önlemeye yönelik bir başka başarılı yaklaşım, çalışma alanını temiz ve düzenli tutmaktır. Çocuğunuzu motive edebilecek nesnelerle çalışma alanını kişiselleştirmelisini ve dekore etmenizi önerebilirisiniz.